Gỗ Cẩm Lai Trong Nghệ Thuật Điêu Khắc Và Chế Tác Nội Thất - Đồ Gỗ Việt

• Cây gỗ cẩm lai là một loại cây gỗ có họ hàng gần gũi với các loại gỗ quen thuộc như gỗ cẩm , gỗ cẩm thị, cẩm chỉ, cẩm sừng. Hiện nay tại nước ta có rất nhiều loại gỗ thuộc dòng gỗ Cẩm do đó bạn cần có sự lựa chọn chính xác dành cho những món đồ nội thất của mình.
• Là loại cây được xếp vào hạng cao thuộc nhóm họ đậu, phân bố ở các tỉnh Tây Nguyên và miền Nam như Đăk Lăk, Gia Lai, Kon Tum, Lâm Đồng, Tây Ninh, Đồng Nai. Đây là loại cây có độ sinh trưởng khá chậm phù hợp với những nơi ẩm ướt ven sông suối và đồng bằng.
• Thường được trồng trên những loại đất feralit xám trên cát kết hoặc phù sa cổ. Là loại cây ưa sáng cho nên chiều cao của cây thường là từ 20 – 25cm với đường kính trung bình cho cây trưởng thành là từ 40 – 60cm. Hoa của cây có màu lam nhạt, quả hình hạt đậu thân dẹt và màu đen nhạt. Cây gỗ cẩm lai thuộc nhóm I là những loại gỗ quý hiếm và có chất lượng tốt nhất tại Việt Nam.

Gỗ cẩm lai có màu gì?

Vân gỗ đặc trưng của cẩm lai

• Tùy theo mỗi loại gỗ cẩm lai khác nhau mà sẽ có màu sắc khác nhau. Màu sắc đặc trưng nhất là màu nâu ánh hồng, vân đen nhỏ đều đặc biệt.

• Ngoài ra, gỗ cẩm lai đen có vân gỗ và thịt gỗ chung một màu, xen lẫn những vân gỗ đen là những thịt gỗ màu vàng sang trọng. Để lâu sẽ chuyển dần sang màu đen và lên màu rất đẹp.

• Gỗ cẩm lai xanh độc đáo hơn là có thể chuyển màu khi từ tối sang sáng. Tức là từ màu xanh sang màu tím. Điểm đặc sắc này khiến gỗ cẩm lai xanh cũng được nhiều người ưa chuộng.

Ưu và nhược điểm của gỗ cẩm lai

Ứng dụng của gỗ cẩm lai

Gỗ cẩm lai được xem là vật may mắn trong phong thủy, mang lại tài lộc cho gia đình. Do đó, loại gỗ này được ứng dụng nhiều trong thiết kế đồ nội thất và các mặt hàng trang trí phong thủy.

• Các sản phẩm đồ nội thất: bàn thờ, tủ gỗ, bàn ghế gỗ,...

• Các sản phẩm trang trí, sáng sức: tượng gỗ, lục bình gỗ, vòng tay...

• Tinh dầu bên trong gỗ có nhiều tác dụng tĩnh thần, chăm sóc sức khỏe hay điều chế hương nước hoa nên được chiết xuất sử dụng.

Cách phân biệt gỗ cẩm lai

• Gỗ cẩm lai gồm 3 loại chính là cẩm đỏ, cẩm lai đen và cẩm xanh được phân biệt dựa trên màu sắc, chất lượng gỗ để có các mức giá khác nhau.
• Gỗ cẩm đỏ là loại hiếm nhất có màu đỏ tự nhiên khá bắt mắt với độ cứng chắc cùng vân gỗ mịn, ít mối mọt và đặc biệt có mùi hương thơm nhẹ đặc trưng.
• Cẩm lai đen: Giá trị thấp hơn so với cẩm đỏ trên thị trường tuy nhiên vẫn là loại gỗ có chất lượng rất cao với các thớ gỗ mịn, màu vân nổi bật, càng dùng càng lên màu cực đẹp và bắt mắt. Với loại gỗ này khi chế tác đồ dùng không cần sơn bóng vẫn đẹp và bắt mắt. Ngoài ra gỗ còn có khả năng xua đuổi côn trùng như ruồi, muỗi nên hay được làm những tấm sập hay phản gỗ để sử dụng.
• Gỗ cẩm xanh là loại gỗ khá đặc biệt khi có khả năng đổi màu sắc tùy theo độ sáng của môi trường, các vân gỗ đẹp và nổi bật với độ bền tốt hạn chế khả năng biến dạng hay cong vênh do tác động của thời tiết.
• Nếu là cây gỗ thông thường thì bạn có thể dựa vào đặc điểm chung của gỗ cẩm lai như đường kính trung bình của cây trưởng thành là từ 40 – 60cm. Hoa của cây có màu lam nhạt, quả hình hạt đậu thân dẹt và màu đen nhạt để phân biệt cây gỗ cẩm lai với các cây gỗ cẩm khác.
• Khi cây gỗ cẩm lai khô đi nó sẽ có màu sắc và vân gỗ đặc trưng của loại gỗ này và đặc biệt là mùi thơm tự nhiên của gỗ khác hoàn toàn với gỗ cẩm thối có mùi thum thủm. Vân gỗ cẩm lai chủ yếu là những đường vân nhỏ và mảnh chạy khắp dọc thân gỗ. Do đó khá dễ để bạn có thể phân biệt vân gỗ cẩm lai với các loại gỗ khác.

So sánh gỗ trắc và gỗ cẩm lai

Đồ mỹ nghệ gỗ cẩm lai

• Gỗ trắc có thớ gỗ mịn, cứng, không bị cong vênh và mối mọt tương tự cẩm lai. Nhưng lúc mới xẻ sẽ có mùi hơi chua rất nhạt.

• Gỗ có màu đen, vàng hoặc đỏ. Sử dụng lâu ngày thì sẽ chuyển sang đen hoặc đỏ sẫm.

• Điểm khác biệt dễ nhận biết là vân gỗ chìm, xoắn nổi lên theo từng lớp. Khi gỗ khô đánh giấy ráp hoặc dao cạo sẽ nghe mùi thơm nhẹ. Đem gỗ đi đốt sẽ có tiếng nổ nhẹ cùng khói có mùi hương nhạt, cháy sủi nhựa và tàn gỗ màu trắng.

• Nếu dùng lâu ngày có bề ngoài khá giống gỗ cẩm lai. Do đó, bạn nên chọn gỗ còn mới và chưa qua xử lý để phân biệt dễ hơn.

So sánh gỗ cẩm lai và gõ đỏ

• Gỗ gõ đỏ có đường vân lớn. Các giác gỗ màu vàng xen kẽ với các giác đen rất dễ phân biệt.

• Bên cạnh đó, khi cầm sẽ có cảm giác chắc tay hơn các loại gỗ khác.

• Đây là loại gỗ có độ cứng và khả năng chịu lực tốt hơn các loại gỗ tự nhiên khác, rất thích hợp làm các vật dụng như tủ, bàn, ghế...

So sánh gỗ cẩm lai với gỗ hương

• Gỗ cẩm lai có giá trị cao và ngày càng khan hiếm nên thường bị phối phôi gỗ hương để tạo thành sản phẩm.
• Tuy có những nét giống nhau cơ bản về màu sắc và vân gỗ nhưng đối với những người sành gỗ thì vô cùng dễ nhận ra.

• Gỗ hương có tôm gỗ to, lớp vảy của vân gỗ thô hơn. Các thớ gỗ không được mịn như cẩm lai.

• Nếu có gỗ mẫu, bỏ gỗ hương vào nước khoảng 2 tiếng sẽ có màu xanh giống màu xăng hay nước chè.

• Gỗ hương mới cắt thì có mùi thơm nhẹ, hoàn thiện thì không còn mùi. Trong khi đó cẩm lai lại có mùi tre ngâm khi cắt và mùi thơm nhẹ khi thành phẩm.

So sánh gỗ cẩm lai và gỗ mun

• Loại cẩm lai thường bị nhầm lẫn với gỗ mun nhất là gỗ cẩm lai sừng (hay cẩm lai đen). Hai loại này đều có màu đen sậm với chất gỗ cứng, có giá trị sử dụng cao. Nhìn thoáng qua thì tưởng chừng giống nhau, nhưng vẻ ngoài vẫn có sự khác nhau cơ bản.

• Với cẩm lai đen, màu sắc chủ yếu là vàng đen. Dù để lâu sẽ dần chuyển sang màu đen nhưng vẫn mang tính chất của gỗ cẩm lai. Gỗ có các sớ gỗ nhỏ, có vân và các chỉ màu đan xen.

• Mun sừng lại có màu đen khá đồng đều, gần như không có tôm gỗ. Bên cạnh đó, gỗ mun cũng không có các đường vân và chỉ như cẩm lai.

• Một điều khác biệt nữa là gỗ mun khá cứng, giòn. Do đó rất khó gia công và bản thân gỗ hay bị nứt, rạn nên khi điêu khắc thường có các vết nứt, vá trên sản phẩm.

Giá gỗ cẩm lai trên thị trường

Đồ thủ công gỗ cẩm lai

• Gỗ cẩm lai có rất nhiều loại, mỗi loại sẽ có mức giá khác nhau tùy theo giá trị và sở thích của người mua. Đồng thời tùy vào vùng trồng, thời điểm thu hoạch, chất lượng gỗ mà giá cũng có thể thay đổi. Bên cạnh đó, gỗ cẩm lai phụ thuộc lớn vào kích thước và độ tuổi của gỗ, kích thước càng lớn, tuổi thọ càng cao thì giá thành càng đắt.
• Hiện nay, giá gỗ cẩm lai giao động khá nhiều, trung bình trên thị trường là từ 50 - 90 triệu/m3.
• Hai loại gỗ cẩm lai phổ biến nhất là cẩm lai đỏ và cẩm lai đen có giá:

• Gỗ cẩm lai đỏ là 600.000 – 800.000 đồng/kg

• Gỗ cẩm lai đen là 100.000 đồng – 200.000 đồng/kg

Gỗ cẩm lai sừng là gì?

• Ngoài cẩm lai đỏ, cẩm lai sừng cũng nhận được rất nhiều sự chú ý do sự biến đổi sau thời gian sử dụng giúp nâng tầm giá trị của sản phẩm.
• Cẩm lai sừng hay còn gọi là gỗ cẩm lai đen, phát triển chủ yếu ở vùng Tây Nguyên Việt Nam.
• Cẩm lai đen có vân gỗ màu đen xám, xen lẫn vân vàng. Đây là loại gỗ cứng, độ bền cao, sau một thời gian sử dụng sẽ lên màu (đen hơn).
• Gỗ cẩm sừng qua chà nhám, không cần sơn bóng vẫn bóng mịn và có mùi thơm nhẹ đầy quý phái.
• Gỗ cẩm sừng rắn chắc như sừng, ít cong vênh, nứt nẻ là chất liệu sản xuất đồ nội thất giá trị.