Tổng Hợp Các Loại Cây Gỗ Và Nhóm Gỗ Tại Việt Nam + Thế Giới

Gỗ gõ đỏ

• Có tên khoa học là Afzelia xylocarpa, thuộc thực vật họ đậu - Fabaceae. Cây gõ đỏ là loại cây phát triển chậm, ưa sáng, thường phân bố trong rừng xanh hoặc rừng nửa rụng lá. Sinh trưởng tốt ở các loại đất có thành phần cơ giới trung bình, tầng đất thấp, sườn thoát nước,...
• Cây gỗ gõ đỏ phân bố ở một số nước Đông Nam Á như Lào, Campuchia, Thái Lan, Trung Quốc,... và ở Việt Nam gỗ gõ đỏ phân bố rộng rãi từ Bắc vào Nam, từ đồng bằng đến miền núi.
• Gỗ gõ đỏ nổi bật với những ưu điểm vượt trội như: Có chất lượng tốt, dễ gia công, không bị ảnh hưởng bởi thời tiết, màu sắc gỗ cực kỳ đẹp, vân gỗ thường có đường vân lớn, các giác gỗ màu vàng xen kẽ là các giác gỗ màu đen, gỗ gõ đỏ còn có độ cứng và sức chịu lực nổi bật. Không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà gỗ gõ đỏ còn mang giá trị kinh tế cực kỳ cao.
• Cây gõ đỏ không chỉ được trồng để lấy gỗ mà còn được trồng để tạo cảnh quan cho công viên, khuôn viên nhà máy, đường phố, sân vườn,.. nhờ tán lá rộng và xanh mát. Gỗ gõ đỏ dược dùng để đóng đồ trang trí nội thất, làm sàn lát nhà, bàn ghế gỗ, đồ thủ công mỹ nghệ,..

Gỗ sến

• Gỗ sến thuộc nhóm II trong danh sách gỗ ở Việt Nam, có danh pháp hai phần là Madhuca pasquieri và là một loại thực vật họ hồng xiêm.
• Cây sến là loại cây sinh trưởng chậm, ưa đất tốt và ẩm, mọc thành rừng thuần hoặc hỗn giao với cây lim xanh.
• Cây gỗ sến thường phân bố ở Trung Quốc và Việt Nam. Ở Việt Nam, cây gỗ sến mọc rải rác trong các khu rừng rậm nhiệt đới từ Lào Cai, Lạng Sơn cho đến Quảng Bình. Đặc biệt là ở khu vực Hà Trung, Thanh Hóa cây gỗ sến tập trung thành rừng hoặc mọc hỗn giáo với cây lim xanh.
• Gỗ sến có rất nhiều loại, gồm: sến mật, sến cát, sến trắng, sến giũa, sến năm ngón,... trong đó nổi bật nhất là sến đỏ, sến mủ và sến mật.
• Sến mủ: Là một loại gỗ quý hiếm và được xếp ngang với đinh hương. Gỗ có ít dác lõi, có màu vàng nhạt nhưng nếu để lâu theo thời gian sẽ chuyển sang màu vàng sậm hay đỏ nhạt. Gỗ sến mủ là loại gỗ dầu nên trên mặt gỗ có những sợi sẫm, gỗ khá cứng và nặng. Ở Việt Nam, gỗ sến mủ thường mọc ở các tỉnh phía Nam như Gia Lai, Tây Ninh, Khánh Hòa,..
• Sến đỏ: Là loại cây thường mọc trong rừng kín thường xanh mưa ẩm nhiệt đới. Gỗ sến đỏ là loại gỗ tốt, nổi bật với vân gỗ đẹp, có màu đỏ nâu, cứng và rất khó gia công, gỗ chịu được cường độ lực lớn. Gỗ sến đỏ có giá trị kinh tế cao.
• Sến mật: Là loại cây sinh trưởng chậm, có màu đỏ nâu, cứng và khó gia công, gỗ dể nẻ và chịu được cường độ lực lớn. Bên cạnh đó sến mật còn được xếp vào nhóm ‘Tứ thiết’ cùng với Đinh, Lim và Táu. Gỗ sến mật được dùng để làm đồ trang trí nội thất như những chiếc sập, tấm phản, cột nhà,.. có giá trị rất lớn chỉ có những gia đình có điều kiện kinh tế mới mua được. Ngoài ra, hạt sến còn có thể dùng ăn hay sử dụng trong công nghiệp, lá sến mật có thể nấu thành cao để chữa bỏng.
• Không chỉ là loại cây lấy gỗ mà hoa, vỏ cây gỗ sến còn có tác dụng chữa bệnh, ví dụ như hoa được dùng làm thuốc hạ sốt, trợ tim,... còn vỏ cây thì dùng để ngăn hay làm chậm quá trình lên men của đường thốt nốt.

Gỗ xà cừ

• Gỗ xà cừ hay còn được biết đến với tên gọi khác là sọ khỉ, là một trong những loại cây cổ thụ ở Việt Nam có tuổi thọ cao và rất hữu ích trong cuộc sống.
• Xà cừ thuộc nhóm I trong danh sách bảng gỗ ở Việt Nam, có tên khoa học là Khaya senegalensis, thuộc họ Xoan.
• Cây xà cừ mọc tự nhiên ở nhiều quốc gia như Bénin, Burkina Faso, Cameroon, Cộng hòa Trung Phi, Tchad, Bờ Biển Ngà, Gabon, Gambia, Ghana, Guinée, Guinea-Bissau, Mali, Niger, Nigeria, Sénégal, Sierra Leone, Sudan, Togo, và Uganda. Ở Việt Nam, xà cừ phân bố rộng trên khắp cả nước.
• Cây gỗ xà cừ là loại cây ưa sáng, mọc nhanh, dễ trồng, hạt nảy mầm khỏe, có thể tái sinh bằng hạt và chồi. Sinh trưởng tốt trên nhiều loại đất, nhiều địa hình, cây chịu hạn cao và gió bão rất tốt. Đặc biệt, cây xà cừ còn nổi bật với khả năng kháng sâu bệnh cao.
• Gỗ xà cừ có màu đỏ nhạt, lõi gỗ có màu đỏ tươi thẫm, các thớ gỗ tạo cảm giác rắn chắc, mịn màng. Nhược điểm của nó là dễ cong vênh, nứt rãnh nếu không biết xử lý đúng cách.
• Giá của gỗ xà cừ có xu hướng tăng so với những năm trước. So với loại gỗ xà cừ nhập khẩu vào Việt Nam thì giá của gỗ xà cừ trong nước rẻ hơn mà giá trị cũng không hề thua kém với gỗ nhập khẩu. Nên nhiều người tiêu dùng bắt đầu chuyển sang sử dụng gỗ xà cừ trong nước.
• Cây xà cừ không chỉ là loại cây lấy gỗ mà nó còn được sử dụng để chữa nhiều loại bệnh như: Lá xà cừ non có thể chữa sưng vú, ghẻ,... Vỏ cây xà cừ ngâm cùng với quất xanh, mật ong có tác dụng chữa ho hiệu quả hay bã ép hạt dùng đánh cá rất tốt...

Gỗ xoan ta

• Gỗ xoan ta được biết đến với nhiều tên gọi khác như Pride of India, White cedar, Persian lilac, Paradise tree,... Được xếp vào nhóm VI trong danh sách gỗ ở Việt Nam.
• Cây xoan ta có nguồn gốc ở Châu Á nhưng phân bố rộng rãi ở hầu hết thế giới. Ở Việt Nam, xoan ta mọc hầu hết ở khắp các tỉnh thành, từ Bắc vào Nam, từ đồng bằng cho tới miền núi.
• Cây gỗ xoan ta là loại cây ưa sáng, phát triển tốt ở nơi có khí hậu nhiệt đới gió mùa nóng và ẩm.
• Gỗ xoan ta là cây gỗ khá tốt, mềm nên dễ sản xuất, gia công đồ nội thất. Nếu ngâm gỗ trong nước từ 6 tháng - 1 năm trước khi sản xuất sẽ chịu được mối mọt, ít cong vênh,.. Gỗ xoan ta được ứng dụng nhiều trong đời sống, được dùng trong xây dựng, đóng đồ nội thất như bàn ghế gỗ, đồ mộc, hàng thủ công mỹ nghệ, ốp sàn, ốp tường, trần ốp gỗ,...
• Xoan ta và xoan đào khác nhau không nhiều, nên nhiều người rất khó phân biệt giữa hai dòng gỗ này, dưới đây là cách phân biệt đơn giản giữa hai dòng gỗ xoan này:
• Hạt xoan đào thường to hơn hạt xoan ta, hạt cứng cáp hơn. Ngoài ra, ở hạt xoan đào có 5 nốt chấm xung quanh đầu hạt, còn ở xoan ta, xoan tía thì các nốt chấm này phân bố không đều.
• Thân gỗ xoan đào xù xì, thân gỗ xoan ta thì trơn, trượt. Bên cạnh đó khi gỗ xoan ta được 3 tháng tuổi sẽ thấy gỗ có màu sẫm đỏ về than, nhìn bằng mắt thường cũng dễ dàn phân biệt với xoan ta.
• Tất cả các bộ phận của cây xoan ta đều có độc và rất nguy hiểm đối với con người nếu ăn phải chúng. Nó sẽ gây mất vị giác, chóng mặt, nôn mửa, gây táo bón, sung huyết phổi, trụy tim và nặng nhất là tử vong sau 24 giờ.

Gỗ trai đỏ

• Gỗ trai đỏ thuộc nhóm I trong danh sách bảng gỗ ở Việt Nam, có tên khoa học là Fagraea fragrans, thuộc tông Potalieae của họ Gentianaceae.
• Cây trai đỏ có nguồn gốc từ các nước Đông Nam Á và ở Việt Nam gỗ trai đỏ chỉ có ở vùng Bình Trị, đặc biệt có nhiều ở vùng Tây Quảng Trị.
• Gỗ trai đỏ sinh trưởng tốt ở vùng đầm lầy, khe suối, rễ cây dạng chum, gỗ chịu được mưa nắng tốt. Gốc trai đỏ nằm ở vùng đầm lầy càng lâu năm thì khi đem lai làm đồ mỹ nghề thì càng đẹp, càng quý hiếm bất nhiêu.
• Gỗ trai đỏ có màu vàng, thịt gỗ mềm, màu gỗ sáng, thớ gỗ mịn, vân gỗ nổi bật với các hình xoáy đều đẹp mắt. Tương truyền rằng, ngày xưa gỗ trai đỏ là loại gỗ được dùng để tiến Vua làm ngai vàng cũng như những đồ thờ cúng mỹ nghệ.
• Khi gia công, sản xuất gỗ trai đỏ để làm đồ mỹ nghệ hay những tác phẩm điêu khắc người thợ thường không can thiệp nhiều, làm mất đi vẻ đẹp tự nhiên của nó. Mà chỉ ‘thổi’ vào những sản phẩm những câu chuyện đẹp mà thôi.
• Vỏ cây gỗ trai đỏ có thể chữa sốt rét, lị,... còn lá cây có thể chữa ghẻ rất hiệu quả.

Gỗ anh đào

• Gỗ anh đào - cherry, có tên khoa học là Prunus serotina.
• Cây gỗ anh đào có nguồn gốc xuất xừ từ vùng khí hậu ôn hòa như Đông Âu, Tây Á, Mỹ,.. ngày nay cây anh đào đã được trồng tại nhiều nước trên thế giới với nhiều chủng loại khác nhau.
• Cây gỗ anh đào có những ưu, điểm nổi bật như:
• Ưu điểm: Gỗ sanh đào dễ dàng định hình, có thể đánh bóng, không độc hại, có màu sắc đẹp mắt, phong phú. Những sản phẩm gia công từ gỗ anh đào sẽ rất dễ dàng lau chùi, vệ sinh trong quá trình sử dụng. Vân gỗ thẳng, đều, đẹp, bề mặt gỗ trơn láng. Gỗ khô nhanh và có độ ổn định cao khi được sấy khô, có khả năng kháng sâu, mối mọt, tâm gỗ không thấm chất bảo quản,..
• Nhược điểm: Gỗ anh đào có giá thành khá cao, sử dụng càng lâu màu gỗ càng sẫm lại.
• Gỗ anh đào thường được sử dụng để gia công đồ nội thất như cửa gỗ, bàn ghế, tủ bếp, kệ tủ, ván lót sàn, đồ nội thất cao cấp,... rất được ưa chuộng trên thị trường.

Gỗ sồi

• Gỗ sồi - Oak, là tên gọi chung của hơn 400 loài cây thuộc chi Quecus, phân bố chủ yếu ở Châu Âu và Bắc Mỹ. Gỗ sồi thuộc nhóm VII trong danh sách nhóm gỗ của Việt Nam.
• Cây sồi có thể sống được ở những vùng đất khô, đất cát, sỏi đá,.. những nơi có tầng đá, lớp đất mỏng, trong điều kiện khí hậu trung bình, thậm chí là lạnh lẽo, được phũ một lớp băng tuyết dày. Nhưng không thể sinh trưởng được ở những nơi có vùng đất trùng không thoát nước.
• Gỗ sồi được phân làm hai loại là gỗ sồi trắng - White oak và gỗ sồi đỏ - Red oak, mỗi loại gỗ sồi đều có những đặc tính và ưu điểm riêng như:
• Gỗ sồi trắng - White oak: Tâm gỗ có thể chuyển từ màu nâu nhạt sang nâu đậm, có độ cứng và nặng, cấu trúc vân gỗ đẹp, có khả năng kháng sâu mọt tấn công nhờ hàm lượng tannin cao, vân gỗ rõ ràng, chop vân cao nhọn, biên độ vân hẹp hơn sồi đỏ nên có nét đặc trưng riêng,... Với khả năng kháng sâu nên gỗ sồi trắng thường được sử dụng để đóng thuyền hay sử dụng cho các dự án ở ngoài trời.
• Gỗ sồi đỏ - Red oak: Dát gỗ màu trắng cho đến nâu nhạt, tâm gỗ màu hồng, gỗ cứng, nặng, chịu được lực xoắn trung bình, lực nén cao. Ngoài ra gỗ sồi đỏ có thể sơn màu, đánh bóng để sản phẩm tốt hơn, khả năng chịu máy tốt, độ bám dính và ốc vít cao,... Tuy nhiên trong quá trình chế biến gỗ cần phải thật cẩn thận, tỉ mỉ, tránh nguy cơ làm gỗ nứt và biến dạng. Sồi đỏ thường được dùng để gia công đồ nội thất gỗ như cửa, ván lót sàn, tủ bếp, ván đóng thùng, cầu gỗ,...
• Gỗ sồi đỏ và gỗ sồi trắng đều có khả năng chống vết lõm và trầy xước mạnh, chịu được lực nén, lực uốn xoắn trung bình, độ chắc thấp nhưng bù lại dễ uốn cong bằng hơi nước, tâm gỗ kháng sâu bọ, mối mọt, có chất lượng cao. So với gỗ sồi đỏ thì gỗ sồi trắng được sử dụng và ưa chuộng nhiều hơn.
• Những sản phẩm gia công từ gỗ sồi không chỉ có giá cả hợp lý mà còn mang đến cảm giác hài hòa, tự nhiên, màu sắc trẻ trung, ấm cúng và hiện đại.

Gỗ sao

• Gỗ sao là một trong những loại gỗ quý, nằm trong nhóm III trong danh sách gỗ của Việt Nam.
• Cây gỗ sao là loại cây thực vật thuộc họ dầu, chi thực vật này có khoảng 104 loài.
• Cây sao thường mọc nhiều ở vùng đồi, trên mỏm các ngọn đá cao để tránh gió mưa và bão quật ngã và hứng ánh sáng mặt trời trực tiếp. Những cây gỗ sao mọc ở vùng Thái Nguyên thường có chất lượng gỗ tốt hơn hẳn, nhờ khí hậu nắng, nóng, nên thớ gỗ và vân gỗ rất đều, trong và mịn hơn những cây gỗ sao ở những khu vực khác.
• Gỗ sao được biết đến với 5 loại chính là sao xanh, sao vàng, sao đen, sao cát và sao đỏ. Mỗi loại gỗ sao đều có đặc tính riêng biệt.
• Gỗ sao xanh: Thuộc nhóm III trong bảng gỗ Việt Nam, nổi bật với thớ gỗ mịn màng, thẳng, chặt chẽ. Gỗ sao xanh phân bố chủ yếu ở vùng miền Tây Nam Bộ, có màu vàng nâu hay nâu đỏ tùy thuộc vào vùng đất mà gỗ sinh trưởng. Loại gỗ này ngày càng trở nên khan hiếm nên giá thành thường rất cao. Khi gia công đồ nội thất thường có tính thẫm mỹ và độ bền cao.
• Gỗ sao vàng: Là loại gỗ quý có màu vàng nâu hay nâu đỏ, thường được sử dụng để gia công đồ gia dụng. Một khối gỗ sao vàng đẹp, đúng chất lượng, vân gỗ đẹp, đạt được độ cứng, độ bền nhất định phải trải qua khoảng thời gian dài từ 50 - 60 năm tuổi, nên giá trị của gỗ rất cao.
• Gỗ sao đen: Thuộc loại gỗ quý, nhóm II trong danh sách gỗ của Việt Nam. Gỗ có màu vàng nhạt, hơi xám, dác gỗ có màu sáng, không bị mối mọt tấn công, thường được sử dụng để đóng đồ đạc, làm sàn nhà, đóng toa xe, tàu thuyền đi biển hay phà qua sông,... Ngoài ra, cây sao đen còn rất hữu ích như dùng vỏ cây sao đen làm thuốc chữa đau răng, viêm lợi, áp xe,...
• Gỗ sao đỏ: Có dác lõi rõ ràng, thân gỗ màu vàng nâu hay nâu đỏ, mặt gỗ nhẵn mịn, kết cấu gỗ chặt chẽ, gỗ chứa dầu nhựa, có sức chống tách cao, ít bị cong vênh hay nứt nẻ, nên được sử dụng trong công nghệ đóng tàu thuyền.
• Gỗ sao cát: Có đặc tính gần giống với sao đen, là loại gỗ có chất liệu tốt, rắn chắc, có độ mịn cao nên được dùng để đóng tàu thuyền rất tốt.
• Pháp luật Việt Nam từ lâu đã cấm không cho phép cá nhân khai thác gỗ sao vì sự khan hiếm cũng như có giá trị cao trong kinh tế. Cây gỗ sao có tuổi thọ càng cao thì vẫn gỗ càng đẹp, càng có giá trị lớn.